Қазақстанның қоғамдық-саяси өмірінде өзіне назар аударуға тырысып жүрген белсенділердің бірі Фарида Батырбаева туралы не білеміз. Ашық ақпарат көздеріне негізделетін qazpolit.org порталының мәліметінше, ол - журналист, PR-маман, ақын, ковид-диссидент.
Фарида #немолчит
Фарида Батырбаева — қазақстандық фейсбук-сегментте атақты. Алайда бұл атақты ол өлеңдерімен де (Желіде Батырбаеваның туындыларын ешкім мойындай қойған жоқ), журналистік шеберлігімен де алған жоқ. Тіпті ол министрлердің — білім беруде де, экономикалық интеграция істері бойынша да кеңесшісі болса да мойындалмаған.
Батырбаева желіде Дина Таңсәрі және Жанна Бота деген атпен танымал апалы-сіңлілі Динара Смаиловамен және Жанара Ахметпен қақтығысында ғана атақты болып шыға келді. «Біз 90-жылдардың соңында таныстық, ол кезде Жанна Ахметова Қазақстанда бірқатар білім беру жобасымен айналысқан, мысалы атақты педагог Шалва Амонашвилидің дәрістерін ұйымдастырған. Біз тіпті отбасымызбен араластық. 2006 жылы ол жылжымайтын мүлікпен айналысып, Алматыдағы студент қызыма пәтер сатып алуға несие алуыма көндірді», — деп әңгімелеген Фарида Батырбаева журналистерге. Батырбаеваның айтуынша, «Альянс Банкте» ол жылдық сыйақы мөлшерлемесі 19%-бен жалпы сомасы $79 мың ақшаны несие ретінде екіге бөліп алған. Жанара Ахметтің бұйыруымен ол бұл ақшаны Астанадан Алматыға банк шотына аударған.
Ал кейін Ахмет бұл ақшаны өз бизнесіне құйғаны анықталды. Сосын «ипотекалық көбік» болды деп сылтауратып, екі жыл өткенде ғана Батырбаева одан $83 ақша қарыз деген қолхатты нотариусқа куәландырып алған.
Алайда Батырбаева тағы да сол қатесін қайталап, бұл жолы оның сіңлісі Динара Смаиловаға қарызға ақша берген. Батырбаева бұл әрекетін «әпкесінен ол да зардап шеккенін, біздің командада әпкесіне қарсы болды» деп түсіндірген.
«Жаннаны 1999 жылдан бері білемін. Ол кезде мен білім және ғылым министрінің баспасөз хатшысы болып жұмыс істегенмін, ал Жанна білім беру және психология саласында коуч болатын. «Рост» деген орталығы бар еді. Жақсы жұмыс істейтін, жоғары деңгейде. Біздің дәуіріміздің ұлы педагогі Шалва Аманашвилиді де алып келді. Оның біздің елге келуі пайдалы болды.
Оны министрмен, премьер-министрмен кездесуін ұйымдастырдым, мектептерде шеберлік дәрістерін өткіздім. Сосын ол менің арқамда «Таңсәрі» балалар театрын ашты. Мен оны тамаша кітаптың авторымен таныстырдым, осының арқасында балалар театры ашылып, жақсы өнер көрсетті.
Жаннаның жоспары көп еді. Ол ақшаны да жақсы табатын. Үйлер мен пәтерлер сатып алды. Кейін театр сіңлісі, қазір «Не Молчиді» басқаратын Динаға өтті (екеуі егіз). Дәл осы кезде Жанна ірі бизнесмен айналысуды ұйғарған. Мен театрға көмектесуді жалғастыра бердім», — дейді Батырбаева әпкелі-сіңлілілермен таныстығы жайында.
Батырбаева қарызын қайтару үшін Ермек Нарымбаевқа жүгінген, ол Қазақстаннан қашып кеткенше банктің «алданған» клиенттеріне тегін-ақылы көмектесумен айналысқан. Бірақ «оппозиционер» көмекке асықпаған, сосын Батырбаева 2019 жылы Ахметпен майданның бір жағында екенін түсіндірген еді.
Батырбаева Динара Смаиловадан да ақшасын қайтара алмады, бірақ оның үстінен арыз жазбады, Фейсбукте жазба жариялауды ғана жөн көрген: «Алдыңғы күндері ғана Динамен мессенджер арқылы сөйлескенмін, қарызы туралы. Қанша жыл қарыз қайтаруды сұрап жүргенімді санап та жүргенім жоқ. Сұраған сайын аш жүргенін, тиынсыз қалғанын айтады. Күте тұруды сұрайды, Жанар, Жанна Бота да көп жыл бойы осы сылтауын айтқан еді».
Батырбаеваның сөзінше, Смаилова «Немолчи.kz» қоры ақша таба бастағанда қайтарып беруді уәде еткен.
Бірақ Смаилованың қаржы жағдайы мәз емес, зорлық құрбандарына агрессиямен көмектесуі қайырымдылықпен айналысатындардың ниетін бұзып, өңірлердегі «маңызды тренингтерге» шығу үшін әлеуметтік желілерде атақ жинауға мәжбүр.
«Саналылардың» бірі Смаиловаға қатысты әшкере оқиғалар оның қарыздарына ғана қатысты емес, қор қызметіне де қатысты болды. 2020 жылдың қарашасында Батырбаева Смаилова мүлдем басқаша көрсеткен отбасының оқиғасын баяндады.
Мәселе екі адамның ажырасуы турасында болды, зомбылыққа қарсы күрескер (оқиғада ешқандай да зорлық-зомбылық болмаған) әйелдің жағында болған. Ол әлеуметтік желілердегі парақшаларында әдеттегідей эмоцияға толы жазба жариялап, күйеуінен алданған әйелдің өзін-өзі өлтіруге оқталуы туралы да айта кеткен.
Алайда Батырбаева оқиғаның басқа тұсын айтты. Оған сенсек, Смаилова біле тұра өтірік айтқан. Ажырасу ісінде ерлі-зайыпты да, олардың ісін жарияға салғандар да ақтала алмады. Бүгінде Facebook-те 13 мыңнан аса жазылушысы бар Фарида Батырбаева белсенді ковид-диссидент болып алған, парақшасында ақылға сыймайтын жазбалар жариялайды.
Мысалы ол вакциналар түсік тасталған балалардың бүйрегінен жасалғанын жазады, вакцинацияны адам өлтіру деп жазады. Батырбаеваның ойлау жүйесі Ольга Кабанюктің логикасына ұқсайды, ал жарияланымдарында «саналы заңгерлер мен журналистерді» атайды, Анатолий Кимнің видеосын бөліседі, бұдан қазақстандық бұрынғы шенеунікке сектанттар әлдене жұқтырған ба деген ой келеді.
Вакцинация мен басқа конспирологиялық теорияларымен қатар Батырбаева гомосексуализмге қарсы айғаймен күреседі, оны «батыстың басты белгісі» деп атайды.
Бұл мәселеде Батырбаева эмпатиясы жоғын былай дәлелдейді: «Жұмыртқа мен қызанақ атсаңыздар да, мен көгілдірлер мен қызғылттарды ақылы бар адам деп мойындамаймын. Олардың жүрісі, сөйлеуі, түрі, әдебі ұнамайды. Адамгершілік тұрғыдан, оларға жаным ашиды, бірақ бұл өмірдегі тіршілік атаулыға өлім әкеледі». Министрліктің бұрынғы кеңесшісін қолдап, құптайтындар көп емес екені қуантады. Батырбаеваның жазбалары да көп лайк жинамайды, пікір де көп жазылмайды.