Қазақстанның саяси шахмат тақтасындағы оппозициялық өрістің "палитрасын" анықтап көру үшін ондағы фигураларды қарастыру керек. Атап өтетіні, олардың басым бөлігіне популистік ұран көтеріп ұпай жинау тән, мемлекет тұрғысында ойлану қабілеті және ниеті жоқ, тіпті саяси білім деңгейі төмен. Мысалы, аты шулы "саяси тұтқындардың" тізіміндегі Ермек Тайшыбеков туралы не білеміз? Ашық ресурстардан ақпарат жинайтын qazpolit.org мәліметіне назар аударайық. Ол 1978 жылы 27 қаңтарда Жамбыл облысы Қордай ауданында дүниеге келген. Тайшыбеков өзін орта жүзден шыққан таза қанды этникалық қазақ деп атайды. Әлеуметтік желілердегі өз жарияланымдарында оның ата-бабаларының бірі Абылай ханның қызына үйленгенін жазған.
Тайшыбеков таратқан ақпарат бойынша, ол – «саясат, геосаясат, экономика, қаржы саласындағы сарапшы». «Бухгалтерлік есеп және аудит» мамандығы бойынша дипломы бар, Павлодардағы «АТФ Банк» қарыздарын өндіру департаментінде жұмыс істеген, Қарағанды облысында, Астанада, Павлодарда және Оралда сыра өндіру бойынша бірнеше кәсіпорынды басқарған.
Қазақстанның генерал-губернаторы
2013 жылы Ермек Тайшыбеков 2016 жылы Қазақстан Президенті сайлауына қатысқысы келетін жоспарын жариялады.
Кейбір мәліметтер бойынша, 2014 жылдың мамыр-қараша аралығында Тайшыбеков үшінші елдер арқылы Новороссияға атыс қаруын, әскери бронетранспортерлерді, артиллериялық оқ-дәрілерді және сухпайкаларды кең көлемде жеткізуді жүзеге асырған.
Сұхбаттардың бірінде ол студенттік жылдары оны қорлаған адаммен төбелескенін мойындады, төбелескен адамы қайтыс болған. Бұл үшін ешқандай жауапкершілік арқаламаған.
2015 жылғы 3 ақпанда Жамбыл облысы бойынша ҰҚКД Ермек Тайшыбековке қатысты №153100041000002 қылмыстық іс қозғады.
2015 жылғы 30 маусымда Жамбыл облысының прокуратурасы 2014 жылы Жамбыл облысы бойынша ІІД-нің Тайшыбековке қатысты қылмыстық істерін тоқтату туралы қаулының күшін жойды. Нәтижесінде ҚР Қылмыстық кодексінің 174-бабы 1-тармағы «әлеуметтік, ұлттық, рулық, нәсілдік, тектік-топтық және діни алауыздықты қоздыру» бойынша қылмыстық іс қозғалды.
Осы сәттен бастап Тайшыбеков өзін саяси тұтқын ретінде көрсете бастады.
Тараз қаласында сот-медициналық сараптама жүргізіліп, Тайшыбековта ойлаудың бұзылу белгілері анықталды. 12 тамызда ол Алматыдағы психиатрия, психотерапия және наркология ғылыми-практикалық орталығына бір айға тексерілуге жіберілді. 2015 жылғы 9 қыркүйекте Жамбыл облысының сот-медициналық сараптамасының қорытындысы алып тасталды, ал Тайшыбеков өз іс-әрекеттеріне жауап беруге қабілетті, ақыл-есі дұрыс деп танылды.
«2015 жылғы 19 қыркүйекте Жамбыл облысы бойынша ҰҚКД ғимаратында қамауға алынды. 21 қыркүйекте тергеу судьясы Г.Т.Аманбаев Тайшыбековтің саяси сенімдерімен келіспейтінін айтып, Тайшыбековті екі айға қамауға алуға санкция шығарды. 2015 жылғы 11 желтоқсанда Жамбыл облысы Қордай ауданының судьясы Қайрат Маратұлы Белгішевтің айыптау үкімімен Ермек Тайшыбеков төрт жылға бас бостандығынан айыру түріндегі жаза тағайындаумен ұлттық алауыздықты қоздырғаны үшін кінәлі деп танылды», — делінген мақалада.
2016 жылғы 24 наурызда Жамбыл облыстық сотының апелляциялық алқасы Тайшыбековке қатысты үкімді өзгеріссіз қалдырды. 2016 жылғы қараша мен желтоқсанда Қазақстанның Бас прокуратурасы мен Жоғарғы Соты айыптау үкімін қайта қараудан бас тартты. 2017 жылғы 26 сәуірде Қапшағай соты жазаны бас бостандығын шектеуге ауыстыру туралы өтінішті қанағаттандырудан бас тартты.
2017 жылғы 12 шілдеде Тайшыбековке рақымшылық жасалды, соның нәтижесінде оның жаза мерзімі сегіз айға қысқартылды. 2017 жылдың 20 қыркүйегінде судья Жанболатов Жайық Кәкенұлының шартты түрде мерзімінен бұрын босату рәсімі бойынша босатылды. 2017 жылғы 6 қазанда Заречный кентіндегі ЛА-155/14 РММ орташа қауіпсіздік түзеу мекемесінен шықты.
Бәрі де игілік үшін
Ал Тайшыбековтің туған бауыры Мәрлен Ермек босатылғанға дейін әлеуметтік желілерде былай деп жазған: «Қазіргі уақытта Алматы қаласында бір айдан астам уақыт бойы ЛА-155/18 тергеу изоляторы менің ағам Ермек Тайшыбековті ұстап отыр, оны қалалық ІІД ол жасамаған қылмыс жасады деп айыптап отыр. Ермекті Қазақстанда тұратын халықтар арасындағы жақсы, оң қарым-қатынас үшін соттауға тырысады.
Бұл ұстаным, Ермектің бұл тілегі, өз елін өркендеп, өркендеп келе жатқанын көру ниетінен басқа ештеңе емес. Бұл тілекті ұлтаралық араздық пен алауыздықты қоздыруға бағытталған қасақана әрекеттер деп санау мүмкін емес! Біздің еліміз, біздің мемлекетіміз, оның өкілдері қазақтардың қадір-қасиетін, Ресей мен Қазақстан арасындағы жақсы, достық қарым-қатынастарды бейбітшілік пен бір-біріне қолдау көрсету үшін, оның ішінде мемлекеттердің, атап айтқанда, біздің Қазақстанның экономикалық жағдайының оң аспектілерін алу мақсатында оларды қорлау деп санамайтынына күмәнім жоқ».
Мәрлен Тайшыбеков «біздің еліміздің мемлекеті Ермектің қызметі ол жақсы көретін және құрметтейтін өз елінің игілігіне бағытталғанына сенгісі келмейді» және «Ермек қарт адамдарға, спортшыларға, тұрмысы төмен адамдарға, ҰОС ардагерлеріне және басқа да көптеген адамға өтеусіз қаржылық және заңгерлік көмек көрсете отырып, қайырымдылықпен айналысатынын» неге назарға алмайтынын түсінбей дал. Мәрлен «неліктен ол заңды көмек көрсеткен жүздеген жеңілдіктерді елемейді» деп наразылығын да айтқан.
«Уикипедиядан» алынған материалда былай делінген: «Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қаржы мониторингі комитеті мен Бас прокуратурасы Ермек Кеңесұлы Тайшыбековке қатысты: кәсіпкерлік қызметпен айналысуға, белгілі бір жерде жұмыс істеуге, қандай да бір материалдық көмек алуға тыйым салу сияқты өмір бойғы санкцияларды белгіледі. Барлық мүлік тәркіленіп, мемлекет есебіне, барлық банктерде, нотариустардан, тіркеу органдарында, тіпті ломбардта да халықаралық терроризмді қаржыландырушы деп танылған адам ретінде қара тізімге енгізілген».
Ермек Тайшыбековтің саясатқа радикал және ресейшіл көзқарастары бар. Өзінің айтуынша, ол «орыс империалисі», Қазақстанның және басқа посткеңестік елдердің Ресейге қосылуын қолдайды, Қазақстанды «орыс әлемінің» бір бөлігі деп санайды, этноцентристік, америкалыққа қарсы және Қытайға қарсы көзқарастарды ұстанатын және Қазақстанның Ресеймен интеграциясына қарсы барлық қазақты «сепаратист» деп атайды.
2014 жылы өз атынан Қазақстандықтардың 85-90%-ы орыс тілін Қазақстанда мемлекеттік тіл жасау керегімен келісетінін айтып, ҚР Парламенті сенаторларына петиция жазды. Кейінірек ол өзінің зерттеулеріне сәйкес қазақтардың 80%-ы («сана-сезім деңгейінде») және қазақстандықтардың 90-95%-ы Ресей құрамына кіргісі келетінін мәлімдеді. Өзін жаңа империяның идеологы немесе Қазақстанның губернаторы ретінде көреді.
Өзін-өзі жариялаған ДХР және ЛХР республикаларының жақтаушысы Ресей әскерін Украинаның «орыс жеріне» енгізуді жақтайды. Оның айтуынша, Қазақстан мен Әзербайжан «украиналық сценарийді» жүзеге асыру үшін кезекте тұр. Украинаның оңтүстік-шығысындағы сепаратистер қатарына қосылғаны үшін әлеуметтік желілерде үгіт жүргізді.
2014 жылы Тайшыбеков әлеуметтік желілерде украиналық олигарх Игорь Коломойскийдің басы үшін 220 мың доллар сыйақы жариялады.
«Мен 2009 жылы Украинадағы соғыс Сочидегі Олимпиададан кейін бірден болады деп болжадым. Содан кейін қазір де, болашақта да Ресей Украина деп аталатын орыс жеріне әскер енгізуі керек деп санаймын. Бірақ Донецкте де, Луганскіде де емес. Тіпті Днепропетровскіде де емес. Бірден Киевке.
Әр нәрсенің де шегі болады. Егер Ресей Канадаға немесе Аустралияға әскер кіргізсе, мен үзілді-кесілді қарсы боламын. Бұл әлемдегі күш тепе-теңдігін бұзады. Бірақ Украина – Кремльдің ерекше қызығушылық аймағы. Егер біз қазір Киевті АҚШ, ЕО және Ресей Федерациясының мүдделері аймағы ретінде қарастыратын болсақ, ертең Смоленск, Ярославль немесе Костроманы БҰҰ, ЕҚЫҰ және басқа да бірқатар халықаралық ұйым призмасы арқылы қарастыруға тура келеді. РФ азаматтары бұрыннан түсінуі керек, Украина мен Ресей бір, еті де, жаны да бір. Украинаны жеке мемлекет деп атай отырып, Воронеж немесе Белгород тұрғындарын шетелдіктер деп қабылдаумен пара-пар. Жүздеген жыл бойы бірге болу, ал екі онжылдықта Ресей мен Украинаның екі бөлек мемлекет екеніне сену – бұл заттардың табиғатына, логикасына, ерік-жігеріне және менталитетімізге табиғи емес», — деп жазды Тайшыбеков.
Қатаң режимдегі «фейк»
Әлеуметтік желі қолданушылары Ермек Тайшыбековты бастапқыда ойдан шығарылған кейіпкер ретінде қабылдағанын атап өту керек, оның мақсаты қазақстандық қоғамды дүр сілкіндіру және троллинг деп ойлады. Алайда, бір күні Тайшыбеков өзінің жеке құжаттарының сканерін және нақты тұрғылықты жері көрсетілген мекенжай анықтамасын жариялады.
Тайшыбековке фейк ретінде қарауға қазақтарға сепаратист деуі, тәуелсіз Қазақстан жобасын Ресей жабуы керек деген мәлімдемелері себеп болған шығар. «Ал Ресейді қолдауымның себебі, Ресей – Менің Отаным, ал мен тұратын Қазақстан – менің түсінігімде Ресейдің тарихи ажырамас бөлігі. Осыған байланысты мен жақсы болсын, жаман болсын немесе мейірімді, күшті немесе әлсіз, кедей немесе бай болса да, Ресей жақтаушысымын. Ата-ананы таңдамайтынымыздай, отанды да таңдамайды, бірақ адал, жанқиярлықпен және мүлтіксіз қызмет етуіміз керек.
Ресейдегі ықпалды топтардың мен туралы білуі, мені қызықтыруы, маған олар сенетін, иланатын және содан кейін нақты істерге көшуі өте маңызды», — деп жазды Ермек Тайшыбеков.
2020 жылдың қыркүйек айының соңында Алматының тергеу соты Ермек Тайшыбековті ұлттық араздықты қоздырды деген күдікпен екі айға қамауға алды. Қудалаудың себебі оның Ресейдің «Россия сегодня» мемлекеттік холдингінің құрамына кіретін басылымға берген пікірі болды.
Тайшыбековтің қорғаушысы Ғалым Нұрпейісов сол кезде соттың одан жасырын өткенін, ал Тайшыбековті отырыста бұрын бас тартқан мемлекеттік адвокат атынан өкілдік еткенін мәлімдеді.
Сол жылдың қазан айында Қазақстанның Мәскеудегі елшілігінде екі ұлтшыл Тимофей Филин мен Мария Мохова ұсталды. «Э. В. Лимоновтың басқа Ресейі» партиясының жақтастары тұтқындалған Ермек Тайчибековті қолдау мақсатында акция өткізді. Нацболдар баннер іліп, елшіліктің қоршауына қолдарын кісендеп тастады.
2021 жылдың 19 тамызында Алматы қаласының Әуезов аудандық соты Ермек Тайшыбековті жеті жылға қатаң жазаға тартты. Адвокат Ғалым Нұрпейісов бұл жаңалықты бірінші кезекте көптеген ресейлік БАҚ-қа хабарлады, олар оны өз арналарында «ресейшіл блогерге» үкім туралы айғайлаған тақырыппен шығарды.
«Заңсыз үкім шығарды, барлық норманы бұзды. Біз сөзсіз шағымданамыз. Ол өз пікірін білдірді. Ол пікір үшін сотталды», — деді Нұрпейісов.
Адвокат оның клиенті «Украина.ру» порталына Қазақстандағы русофобия туралы және Израильдің ITON TV телеарнасына елдің оңтүстігіндегі дүнгендер мен қазақтар арасындағы қақтығыс оқиғалары туралы берген сұхбаты үшін жеті жылға қатаң режиммен сотталып кеткенін мәлімдеді.